در این مقاله ضمن اشاره به ابزارهای تهدید اقتصادی، به تحریم‌های اقتصادی یک‌جانبه آمریکا علیه ایران، از منظر حقوق بین‌الملل، منشور سازمان ملل و مبانی حقوق بشر می‌پردازیم و تلاش داریم مشروعیت حقوقی تحریم‌های یک‌جانبه ایالات‌متحده را که پس از توافقنامه برجام و حل پرونده‌ی هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران، مجدداً بازگردانده شده است، بررسی کنیم و در انتها راهکار ممکن و لازم را ارائه نماییم.

سطح همراهی اروپا، چین و روسیه با راهبرد برجامی آمریکا، سطح اثربخشی ملاحظات ژئوپلیتیکی و امنیتی منطقه بر ملاحظات ژئواکونومیک و تجاری، سطح اعتبار فرمول‌بندی "تمام گزینه‌ها روی میز است" آمریکا، میزان پایبندی ایران و آمریکا به برجام و سطح تنش در مسئله کره شمالی از مهم‌ترین عدم قطعیت‌های برسازنده سناریوهای پیش روی آینده برجام هستند.

به‌احتمال بسیار زیاد، اتحادیه اروپا با سیاست‌های ضدبرجامی آمریکا همراهی نخواهد کرد. درعین‌حال، ورود به مرحله نهادسازی به نفع برجام مشروط به ورود قطعی و همه‌جانبه اروپا به فرایند خوداتکایی امنیتی و ژئوپلیتیکی و پایبندی کامل ایران به برجام خواهد بود.

قزاقستان در یک دهه گذشته نسبت به تحولات منطقه و جهان سیاستی متعادلی را در پیش گرفته است. از یک سو تعادلی بین منافع آمریکا و روسیه ایجاد کرده است. رویکرد نظربایف به غرب، اتحادیه اروپا و امریکا متناسب بوده و تاکنون مورد انتقاد شدید کشورهای غربی قرار نگرفته است. همچنین آستانه روابط اقتصادی خود را با چین نیز بهبود داده و با روسیه روابط خوبی دارد. این رویکرد سیاست خارجی متعادل قزاقستان به ‌دور از تأثیرگذاری‌ها و نفوذ منفی بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی فرصت مهمی در اختیار ایران قرار داده است تا به گسترش روابط با این کشور بیشتر بیندیشد.

در حال حاضر، اروپا به توافق جامع هسته‌ای به‌مثابه دریچه‌ای برای همکاری‌های بیشتر می‌نگرد. می‌توان به‌ صراحت گفت از میان سه قدرت اصلی اروپا، کشور آلمان دارای حسن نیت در مبارزه با داعش به‌عنوان مظهر تروریسم منطقه‌ای بوده و این فرصت را برای دولت ایران به وجود آورده که از ظرفیت هرچند حداقلی این قدرت اروپایی استفاده نماید.

در پرتو مذاکرات سیاسی میان ایران و گروه 1+5 به منظور حل‌وفصل جامع موضوع هسته‌ای، لغو تمامی تحریم‌ها از محورهای اصلی مذاکرات محسوب می‌شود. با توجه به نظرات مختلفی که درخصوص تحریم‌ها، ماهیت و مکانیسم لغو آن‌ها ابراز شده است، در این نوشتار تلاش می‌شود تا با استفاده از منابع و داده‌های موثق، ابعاد مختلف تحریم‌های سه‌گانه و فهرست تحریم‌ها به‌دقت موردبررسی قرار گیرند.